Mesleki Yeterlilik Belgesi Ustalık Belgesi Yerine Geçer Mi?
Mesleki yeterlilik belgesi sınav ile alınan ve kişinin bir meslekte uzmanlaştığını, o meslek alanında yetkin olduğunu kanıtlar nitelikte bir belgedir. Ustalık belgesi de aynı şekilde sınavla alınan ve kişinin o meslekte usta olduğunu ve belirli bir bilgi, birikime sahip olduğunu kanıtlar nitelikte belgedir.
Ustalık belgesi almak o işteki ustalığınızı gösterdiği gibi mesleki yeterlilik belgesi de aynı şekilde o meslekteki yetkinliğinizi temsil eder. Bu nedenle sıkça sorulan şu soru gündeme gelir mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi yerine geçer mi bu sorunun cevabı kesin bir dille hayırdır. Bu sorunu cevabı hayır olsa da bazı durumlarda ustalık belgesi olan kişilerin mesleki yeterlilik belgesi almalarına gerek kalmadan işlerinde çalışmalarına devam edebilirler. Bu durum mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi yerine geçer mi sorusunu sorulmasını artırsa da teknik olarak ve kanun olarak aslında ustalık belgesi mesleki yeterlilik belgesi yerine kullanılamaz.
Bazı istisnai durumlar ve belirtilen denklik durumlarında ustalık belgesine sahip olan kişilerden mesleki yeterlilik belgesi aranmaz. Ustalık belgesi kesinlikle mesleki yeterlilik belgesi yerine geçmeyeceği gibi mesleki yeterlilik belgesi de ustalık belgesi yerine geçmez ve birbirlerinin yerine kullanılmaz. Mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi gibi sınava tabi tutularak alınabilen bir belge olsa da iki belgenin de gereklilikleri ve sınavları birbirlerinden tamamen farklıdır. Mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi yerine geçer mi sorusu sıkça cevap aranılan sorular arasında yer alır ama cevabı kesin bir dille hayırdır. Bu nedenle ustalık belgesi olan bir kişi aynı meslek için mesleki yeterlilik belgesi istenilen bir işletmede ustalık belgesini göstererek yetkin olduğunu kanıtlayamaz. Aynı şekilde mesleki yeterlilik belgesine sahip olan bir kişi ustalık belgesi istenilen bir işte mesleki yeterlilik belgesini göstererek o işte yetkin olduğunu kanıtlayamaz.
Ustalık belgesi ve mesleki yeterlilik belgesi istenilen yerlerde hangi belge isteniyorsa o belgenin ibraz edilerek işe talip olunması gerekmektedir. Ustalık belgesi almak isteyen bireylerin yapması gerekenler ve mesleki yeterlilik belgesi almak isteyen kişilerin yapması gereken şeyler birbirlerinden tamamen farklıdır. Tabi tutuldukları sınavlarda birbirlerinden tamamen farklıdır. Biri daha kolay biri daha zor alınabilir gibi durumlar olmasa da ister ustalık belgesi isterse mesleki yeterlilik belgesi almak isteyen kişilerin yürüyeceği yollar birbirlerinden çok farklıdır. Aynı meslekler için ustalık belgesi olan bir kişiyle mesleki yeterlilik belgesi olan bir kişinin yetkinliklerinin farklılıkları arasında bir karşılaştırma yapılması doğru olmasa da ustalık belgesi veya mesleki yeterlilik belgesi işverenlerin istediği kriterlerden biri olabilir. Mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi gibi kullanılabilir algısı ve bilgisi tamamen yanlış olup, mesleklerinde yetkin olduklarını kanıtlamak ve belgelemek isteyen kişileri tamamen yanlış yönlendirmektedir.
Ustalık belgesi almak için yapılacak başvurudan tutunda belgeyi alana kadar süreçte yapılacak çalışmalarla mesleki yeterlilik belgesi almak için gereken başvurular ve mesleki yeterlilik belgesi belgesini alana kadarki süreç birbirlerinden tamamen farklıdır. Başvurunun yapıldığını yerler bile birbirlerinden farklıdır. Bu belgeleri vermekle görevli kurumlar bile birbirlerinden farklıdır. Hiç belge almamış bir kişi belge almaya karar verdikten sonra direkt olarak mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi yerine geçer mi sorusunu sorar. Çoğu yerde yanlış bilgilendirmeler ve yönlendirmeler sayesinde ve belgelerin içeriklerinin birbirlerine azda olsa benzemesi sayesinde hep evet cevabını görür. Oysaki bu cevap kesinlikle yanlıştır. Mesleki yeterlilik kurumu kanununa bağlı olarak mesleki yeterlilik isteyen bazı meslekler kanun kapsamına alınmış ve açıkça belirtilmiştir. Bu meslekleri icra eden kişilerin mesleklerine devam etmeleri için mesleki yeterlilik belgesi almaları zorunlu hale gelmiştir. Bu durumda bu mesleği icra eden kişilerin ustalık belgeleri dahi olsa mesleki yeterlilik belgesi almaları zorunlu olacağından mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi yerine geçer mi sorusunun cevabı bir kez daha net bir şekilde hayır olmaktadır. Bunun temelinde ustalık belgesinin veren kurumlar mesleki yeterlilik belgesi veren kurumun bile aynı olmaması, alınan eğitimlerin birbirlerine benzer olsa da uygulanan değerlendirme sınavlarının aynı olmaması yatmaktadır. Bu durumda kişilerin icra ettiği meslekleri mesleki yeterlilik belgesi zorunlu hale gelen mesleklerin içindeyse, bu kişiler ustalık belgesine sahip olsa bile mesleki yeterlilik belgesi almak zorunda kalırlar.
Bu uygulama ustalık belgesi olan insanların bilgi, beceri ve birikimleri eksik görüldüğünden değil mesleki yeterlilik belgesiyle birlikte mesleklerin ulusal standartlara oturtulup o standartlarda iş yapılmasını amaçlandığı içindir. Bu belgeler birbirlerinin yerine kullanılmasa da mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmayan bazı durumlar mevcuttur. Bu durumlarda kişilerin mesleki yeterlilik belgeleri olmasa daha çalıştıkları işlerde çalışmaya devam edebilecekleri kesinleşmiştir. Bu durumlar arasında ustalık belgesi olan kişilerde bulunmaktadır. Ustalık belgesi tamamen mesleki yeterlilik belgesi yerine kullanılamasa da bazı durumlarda ustalık belgeleri olan kişilerin mesleki yeterlilik belgesi almalarına gerek kalmadan çalışmalarına devam edebilirler.
Mesleki Yeterlilik Şartı Aranmayan Durumlar
Mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmayan bazı durumlar olabilir bu durumlar kişilerin mesleklerini yaparken mesleki yeterlilik belgesi almasının zorunlu olmadığını gösterir durumlardır. Bu durumları özetleyecek olursak şöyle olacaktır. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na göre ustalık belgesi almış ve ustalık belgesiyle iş yapan kişiler ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik okullarından mezun olan kişiler, Yüksek Öğretim Kurumuna bağlı üniversitelerin mesleki ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olan kişilerin, diplomalarında veya ustalık belgelerine yazılarak belirtilmiş bölüm, alan ve dallarda çalışan kişilerden mesleki yeterlilik belgesi istenmez. Bunun yanı sıra yukardaki şartları sağlayan kişilerin çalışma alanı tehlike veya çok tehlikeli işler sınıfında olup bakanlık tarafından yayınlanan tebliğde yer alıyorsa mesleki yeterlilik belgesi şartı aranacaktır.
Bu durumda mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi yerine geçer mi ve ustalık belgesi mesleki yeterlilik belgesi yerine geçer mi sorularının cevabı kesin ve net bir dille hayır olsa da bazı durumlarda ustalık belgesine sahip olan kişilerin mesleklerini icra etmeleri için mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğundan muaf oldukları görülebilir. Bu durumdaki meslekler için ustalık belgesi ve diğer belgelerin mesleki yeterlilik belgesine denkliğini gösteren tablo Mesleki Yeterlilik Kurumu internet sitesinden bulunabilir. Bu denkliklerden yararlanarak ustalık belgesine sahip olarak mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu olan mesleklerde çalışan kişiler oldukça farklıdır. Temel olarak birbirlerinin yerlerine geçemeyen mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi arasındaki farklar bu belgelerin alınma süreçlerinden ortaya çıkmaktadır. Kanunlarla belirtilen ve uygulanan denkliklerle sadece ustalık belgesi olanlardan mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmadan işlerinde çalışmaya devam edebilirler.
Ustalık Belgesi ve Mesleki Yeterlilik Belgesi Alımındaki Farklar
Mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi arasındaki farklar çok fazladır. Kapsam olarak aynı meslekler için standartları olan ve kişilerin o mesleklerde yetkin olduğunu gösteren belgeler olsa da belgenin alınmasında birbirinden çok farklı uygulamalar görülmektedir. Mesela ustalık belgesi almak isteyen bir kişi belirli bir sürede ustalık belgesi almak istediği meslekte çalıştığını Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarıyla kanıtlayabiliyor ise ustalık belgesi eğitimlerine katılmadan direkt olarak sınava girerek ve bu sınavdan alacağı başarılı notla ustalık belgesini alabilir. Mesleki yeterlilik belgesi almak isteyen bir kişi ise Mesleki Yeterlilik Kurumuna bağlı belge verebilen yetkili bir kuruluş başvuru yaparak teorik ve uygulamalı eğitimler sonrası başarılı olması halinde mesleki yeterlilik belgesi almaya hak kazanıyor.
Temel olarak birbiriyle aynı görevi geren ve mesleki yeterlilik belgesi ustalık belgesi arasındaki farklar tamamen belgelerin elde edilmesi kısmında ortaya çıkıyor. Bu kapsamda belge almak isteyen kişiler bu farkları göz önünde bulundurarak başvurularını yapabiliyor. Mesleki yeterlilik belgesi şartı getirilen meslekler, Mesleki Yeterlilik Kurumu kanununda açıkça belirtiliyor bu meslekleri icra edecek veya icra etmeye devam edecek kişiler mesleki yeterlilik belgesini almalarını zorunlu hale geliyor. Ustalık belgesi zorunlu bir belge olmasa da mesleğini icra eden kişilerin mesleklerinde yetkin olduğunu kanıtlamalarına yarayan bir belge olduğundan ustalık belgesi de almak istenebiliyor.
İlginizi çekebilir: Mesleki Yeterlilik Belgesi Sorgulama
